To jedna z najważniejszych dat w historii Polski. 3 maja to dzień, w którym czcimy pamięć o uchwaleniu pierwszej w Europie i drugiej na świecie nowoczesnej konstytucji. Akt ten, przyjęty przez Sejm Czteroletni w 1791 roku, był próbą ratowania upadającej Rzeczypospolitej i dowodem dojrzałości politycznej ówczesnych elit. Dziś pozostaje symbolem walki o wolność, porządek prawny i nowoczesne państwo.
Konstytucja 3 Maja wprowadzała fundamentalne zmiany w ustroju państwa. Najważniejsze z nich to:
— Trójpodział władzy: na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą – inspirowany ideami oświecenia, zwłaszcza Monteskiusza.
— Monarchia dziedziczna: koniec wolnej elekcji i związanych z nią sporów oraz destabilizacji.
— Ograniczenie demokracji szlacheckiej: zniesienie liberum veto, które przez lata paraliżowało działanie Sejmu.
— Zrównanie praw politycznych mieszczan i szlachty: znaczne poszerzenie udziału obywateli w życiu politycznym.
— Zalążki ochrony chłopów: dokument zapewniał im opiekę ze strony państwa – choć nie znosił jeszcze poddaństwa, był krokiem w stronę przyszłych reform społecznych.
Choć nie przetrwała długo – obalona przez interwencję Rosji i Targowiczan – Konstytucja 3 maja przeszła do historii jako dokument wyjątkowy. Obok amerykańskiej konstytucji z 1787 roku, była jednym z pierwszych aktów prawnych tej rangi na świecie. Stanowiła inspirację dla wielu środowisk politycznych i była dowodem, że nawet w trudnych czasach można próbować reformować państwo w duchu odpowiedzialności i nowoczesności.
Już w roku uchwalenia dzień 3 maja ogłoszono świętem narodowym. W czasie zaborów oficjalne obchody były zakazane, jednak pamięć o Konstytucji była pielęgnowana potajemnie – w domach, na spotkaniach, w literaturze. Stała się symbolem nadziei i patriotyzmu, przypominając o nieustających dążeniach Polaków do odzyskania niepodległości.
Po 1918 roku, kiedy Polska odzyskała wolność, Święto 3 Maja zostało ustanowione jednym z najważniejszych świąt państwowych. Choć w czasach PRL-u ponownie zniknęło z oficjalnego kalendarza, po 1989 roku zostało przywrócone i do dziś obchodzimy je jako Święto Narodowe Trzeciego Maja.
Współczesne obchody 3 maja to nie tylko uroczystości państwowe – to także rodzinne spacery, koncerty patriotyczne, msze święte i pikniki. To dzień refleksji nad wspólnym dziedzictwem, czas na przypomnienie sobie, jak ważne są wartości takie jak odpowiedzialność obywatelska, poszanowanie prawa i dążenie do wspólnego dobra.
Byliście świadkami zdarzenia w naszym regionie? Chcecie aby nasza redakcja zajęła się jakimś tematem? Czekamy na Wasze sygnały i informacje. Można kontaktować się z naszą redakcją za pośrednictwem strony facebookowej i mailowo: redakcja@nadmorski24.pl. Dyżurujemy także pod numerem telefonu 729 715 670.
