07.07.2025 10:26 0 Materiał Partnera Materiał partnera

Jak zmieniała się branża pogrzebowa w Polsce?

Materiał Partnera

Pogrzeby są z nami od tysięcy lat, zakorzenione w historii ludzkości głębiej, niż cywilizacja. Na terenach Polski pogrzeby były organizowane na długo, zanim staliśmy się zjednoczonym państwem. A jednak mimo tak długiej historii branża pogrzebowa nadal ewoluuje. Jak zmieniały się pogrzeby w Polsce na przestrzeni wieków?

Historia pogrzebów w Polsce

Ceremonie pogrzebowe na obecnych terenach Polski odprawiano na długo przed zjednoczeniem w państwo, czy przyjęciem chrześcijaństwa. Archeolodzy natrafiają na liczne formy pochówków, najstarsze w paleolicie i mezolicie, gdzie dominowały pochówki jaskiniowe. W neolicie i epoce brązu rozwijały się pochówki ciałopalne oraz szkieletowe.

Wraz z rozwojem kultur i lokalnych społeczności, pojawiły się kręgi a w epoce żelaza groby jamowe, zrębowe i popielnicowe, kurhany i kopce

W czasach plemion słowiańskich ciało zmarłego ubierano w odświętne szaty, oraz dokładano różne przedmioty codziennego użytku. 

Ciała zmarłych pierwotnie składano w ziemnych grobach, jednak w czasach przedchrześcijańskich bardzo popularne były spopielenia zwłok, podczas których zmarłego umieszczano na wcześniej przygotowanym stosie. Następnie prochy zmarłego zbierano do glinianych naczyń zwanych popielnicami, a następnie zakopywane w ziemi. 

Po przyjęciu chrześcijaństwa przez miejscową ludność spopielenia zwłok stopniowo zastępowały pochówki szkieletowe.

Przesądy pogrzebowe na przestrzeni wieków

Mieszkańcy terenów dzisiejszej Polski w przeszłości byli ludźmi bardzo przesądnymi, a co się z tym wiąże, posiadali wiele rytualnych zwyczajów związanych z pożegnaniami zmarłych.

Celem pogrzebu był odprawienie zmarłego w taki sposób, aby zapewnić mu przejście w zaświaty. Dlatego ceremonie wiązały się z pewnymi zwyczajami, które miały uniemożliwić zmarłemu powrót do świata żywych np. pozostawienie popiołów na progu, czy ostrego narzędzia przed drzwiami, co miało odstraszyć zmarłego.

Wiele przesądów dotyczy samych przygotowań do pogrzebu. Po śmierci zmarłego należało niezwłocznie otworzyć okna, przez które mogła ulecieć dusza zmarłego. 

W czasach nowożytnych zasłaniano w domu lustra, aby dusza zmarłego nie spojrzała w swoje odbicie i nie utknęła w zwierciadle, uniemożliwiając jej tym samym drogę w zaświaty. Powszechnie wstrzymywano też zegary, ponieważ miały one podkreślać zatrzymanie się czasu dla zmarłego i zapobiegać jego pozostaniu w świecie żywych. 

Zwyczajem, który pozostał w naszej kulturze do dziś, choć często w zmienionej formie, są “puste noce”, czyli czuwanie przy zmarłym. Niegdyś w czuwaniu uczestniczyła cała rodzina, znajomi, ale też sąsiedzi i trwało ono aż trzy dni, podczas których rodzina opłakiwała zmarłego, odmawiała modlitwy i śpiewała pieśni żałobne. 

Z czasem długość czuwania zmniejszyła się znacząco, a obecnie przeprowadzane jest ono nie w domu, ale w specjalnie przygotowanych kaplicach i salach pożegnań. Z czasów przedchrześcijańskich pochodzi zwyczaj zapalania ognia tzw. znicza oraz kondukt pogrzebowy złożony z lokalnej społeczności.

Polska branża pogrzebowa w 2025 roku

Branża pogrzebowa cały czas się rozwija i wprowadza nowe rozwiązania. Od czasu akceptacji pogrzebów z kremacją przez Kościół katolicki kremacja ponownie zyskała na popularności. Już niemal połowa pogrzebów odbywających się na terenie większych miast, to pogrzeby z kremacją. Co za tym idzie, od początku lat 90 ubiegłego wieku, kremacja stopniowo wypiera pogrzeby tradycyjne z trumną. Duże wpływ na to zjawisko ma mała dostępność nowych miejsc grzebalnych na cmentarzach oraz ich cena.

Polskie firmy pogrzebowe nie stronią też od nowoczesnych narzędzi i rozwiązań. Mowa tu nie tylko o nowoczesnych karawanach, eleganckich i nowoczesnych akcesoriach i ułatwieniach dla osób niepełnosprawnych. Zakłady pogrzebowe coraz częściej inwestują w programy do prowadzenia firmy, multimedialne e-nekrologi, pozyskiwanie opinii w internecie czy asystentów opartych o sztuczną inteligencję pomagającym o kontakcie z klientami.

Firmy pogrzebowe zdały sobie sprawę z tego, że ludzie informacji i usług szukają głównie w internecie, więc przeniosły swoją aktywność do sieci, inwestując w nowoczesne i przejrzyste strony internetowe, ich widoczność w wyszukiwarkach, czy profile w social mediach.

Obowiązujące w Polsce prawo pogrzebowe reguluje ustawa z dnia 31 stycznia 1959 roku o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Po dziś dzień przedsiębiorcy i rodziny oczekują na unowocześnienie przepisów i dostosowanie ich do obecnych czasów.

Instytut Branży Pogrzebowej i Cmentarnej poinformował, że w dniu 30 maja 2025 roku ustawa o podwyższeniu zasiłku pogrzebowego została podpisana przez Prezydenta RP. Zakłada ona podniesienie kwoty zasiłku pogrzebowego do 7 tys. zł od 1 stycznia 2026 roku, a tym samym ma to pomóc w opłaceniu rosnących cen organizacji pogrzebów. Biorąc pod uwagę, że kwota zasiłku pogrzebowego nie była zmieniana od czasu jej obniżki do poziomu 4 tys. zł w marcu 2011 roku, to należy oczekiwać dalszego i dynamicznego wzrostu cen produktów i usług funeralnych.

Materiał Partnera

Jak ułatwić rodzinom organizację pogrzebu w 2025 roku?

Podstawowa decyzją wpływającą na organizację ceremonii pogrzebowej i jej przebieg jest wybór odpowiedniej firmy. Jednym z kluczowych narzędzi ułatwiających ten proces jest serwis firm pogrzebowych Mementis. To platforma służąca do prezentacji zakładów pogrzebowych i firm z branży pogrzebowej w aż 7 językach.

Pozwala ona na znalezienie zakładu pogrzebowego cieszącego się dobrą opinią rodzin i oferującego wysokiej jakości usługi pogrzebowe. Firmy są dokładnie opisane i posortowane ze względu na miejscowość. W każdej z nich promowana jest jedna firma, będąca według osób należących do branży, bezpiecznym wyborem.W serwisie znajduje się krótka prezentacja ze spikerką podająca konkretne informacje. Na stronie dostępne są ułatwienia dla osób niedowidzących, opinie, mapa ułatwiająca dojazd i szczegółowo przedstawiona sylwetka firmy.

Serwis zawiera także dział poświęcony usłudze przewozu zmarłych i urn z prochami z zagranicy do kraju. W dziale tym istnieje podział na obsługiwane kraje wraz z interaktywną mapą.

Na stronie znajdują się także porady i artykuły o tematyce funeralnej, pozwalające poznać wiele zagadnień i odpowiedzieć na pojawiające się pytania.

Serwis funeralny mementis.com.pl to obecnie najnowocześniejszy portal funeralny, który pozwala w bardzo prosty sposób znaleźć zakład pogrzebowy działający w okolicy.

Materiał Partnera


Czytaj również: