Dokładnie 29 lat temu, w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku na obszarze całego kraju został wprowadzony stan wojenny. To jedno z najważniejszych wydarzeń, które na zawsze zapisało się na kartach najnowszej historii Polski.
Chociaż stan wojenny został wprowadzony punktualnie o północy 13 grudnia, to Polacy poznali tę decyzję dopiero o godz. 6 rano. Wtedy w Polskim radiu wyemitowano słynne przemówienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym ogłosił on stan wojenny na terenie całego kraju oraz powstanie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego.
Oddziały ZOMO przeprowadziły akcję masowych aresztowań opozycjonistów. Do działań w skali ogólnopolskiej przystąpiło około 70 tys. wojskowych oraz około 30 tys. funkcjonariuszy milicji. Ulice zostały opanowane przez 1750 czołgów, 1900 wozów bojowych i 9 tys. wojskowych samochodów.
Decyzja spotkała się z ostrą reakcją społeczeństwa. Odpowiedzią na stan wojenny były kolejne strajki. Ważną rolę w tych dniach odegrało Trójmiasto. 16 grudnia w Gdańsku doszło do demostracji, w której udział wzięło ok. 100 tys. uczestników. Jedna osoba poniosła smierć a cztery zostały ranne w wyniku starć z oddziałami ZOMO.
Stan wojenny trwał od 13 grudnia 1981 r. do 22 lipca 1983 r. W tym czasie, według danych szacunkowych, 56 osób zginęło w trakcie strajków i manifestacji. Łączna liczba ofiar stanu wojennego przypuszczalnie przekracza 100 osób. 5 tys. osób, przede wszystkim działaczy opozycji niepodległościowej, zostało zatrzymanych przez komunistyczne władze.
Wydarzenia z grudnia 1981 roku wywowały również powazne konsekwencje ekonomiczne. Nastąpiło pogłębienie się kryzysu gospodarczego, zostały obniżone zarobki. Tym nie mniej, stan wojenny istotnie przyczynił się do upadku systemu komunistycznego w Polsce.
Chociaz wydarzenia miało miejsce 29 lat temu, do dziś żywe są kontrowersje związane z decyzją peerelowskich władz. Historycy spierają się czy stan wojenny uchronił kraj przed zbrojna interwencją ZSRR, czy był walką o utrzymanie władzy w rękach komunistów.
