10.04.2024 12:00 3 TS/Port Gdańsk
Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków (PWKZ) wpisał do rejestru zabytków budynek Zamorskiej Wymiany Poczty (tzw. Poczty Morskiej), zlokalizowany przy Nabrzeżu Wiślanym. - Monumentalny gmach powstały w okresie Wolnego Miasta Gdańska, skrywa wiele ciekawych historii - podkreślają w Porcie Gdańsk.
W ocenie konserwatora zabytków obiekt posiada ponadprzeciętne wartości kulturowe i historyczne. Budynek będący w latach 1927-39 siedzibą polskiego urzędu pocztowego, zlokalizowany jest u styku kanału kaszubskiego i Martwej Wisły. Tuż przy Nabrzeżu Wiślanym. Jego powstanie związane jest z postanowieniami traktatu wersalskiego z 1919 r. oraz konwencji polsko-gdańskiej z 1920 r., na mocy których Polska nabyła prawo do organizacji własnej służby pocztowo telegraficznej w Wolnym Mieście Gdańsku. Państwo polskie utworzyło w okresie międzywojennym w Gdańsku łącznie 3 urzędy pocztowe, wśród nich Morski (Portowy), który rozpoczął działalność w 1920 r. Siedem lat później pocztę przeniesiono do nowo wybudowanego gmachu nad kanałem portowym. W odróżnieniu od dwóch pozostałych placówek, Poczta Morska nie obsługiwała klientów indywidualnych. Zajmowała się natomiast sortowaniem i wysyłką poczty zamorskiej.
W styczniu 1940 r. budynek przejął niemiecki Główny Urząd Powierniczy „Wschód” - Dyrekcja Poczty Rzeszy Gdańsk. W tym też okresie gmach wynajmowała Kriegsmarine – marynarka wojenna III Rzeszy na „Koszary Wiślane”. Ale to nie jedyne związki budynku z III Rzeszą. W okresie II wojny światowej funkcjonowała w nim szkoła dla załóg u-bootów, produkowanych w gdańskich stoczniach. Dopiero po wojnie gmach powrócił we władanie Poczty Polskiej, która wykorzystywała go do celów biurowych, magazynowych i mieszkaniowych. W kolejnych latach budynek użytkował Port Gdańsk. Aktualnie, ze względu na zły stan techniczny, jest wyłączony z użytkowania, a pieczę nad nim sprawuje Zarząd Morskiego Portu Gdańsk.
ZOBACZ TEŻ: Widok na żywo w Gdańsku z Motławy z kamery Nadmorski24.pl
Budynek, zwrócony frontem w stronę kanału portowego, wzniesiono według projektu architekta Czesława Świałkowskiego, społecznika zasłużonego dla gdańskich Polaków, jednego z nielicznych polskich architektów wykonujących zawód w Wolnym Mieście Gdańsku. Budynek wzniesiono w stylu klasycyzmu akademickiego, po który sięgali budowniczowie gmachów użyteczności publicznej w odrodzonym państwie polskim. Architekci wznoszący obiekty strategiczne dla rozwoju niepodległej Polski, celowo sięgali po takie formy, aby dać wyraz siły odrodzonego państwa.
Obiekt jest częściowo podpiwniczony, jednopiętrowy z użytkowym poddaszem oraz strychem. Na parterze znajdują się pomieszczenia pierwotnie użytkowane w celach biurowych (w tym pokój z sejfem), magazynowych, toalety, portiernia. Pomieszczenia poddasza wykorzystywano do celów mieszkalnych. W budynku zachowały się dwie windy towarowe.
— W interesie społecznym jest zachowanie dla przyszłych pokoleń dziedzictwa historycznego oraz kulturowego regionu jako dobra wspólnego. Gmach Poczty Morskiej to historia polskości w Wolnym Mieście Gdańsku. Chcemy by już dalej nie niszczał i zachwycał mieszkańców, turystów, a także naszych kontrahentów, którzy operują w Porcie Wewnętrznym – mówi Dorota Pyć, prezeska Zarządu Morskiego Portu Gdańsk.
Poczta Morska już oficjalnie zabytkiem. Port Gdańsk, właściciel budynku planuje jego remont. Furtkę do realizacji tego celu otworzył Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków (PWKZ), który wpisał do rejestru zabytków budynek Zamorskiej Wymiany Poczty (tzw. Poczty Morskiej), zlokalizowany przy Nabrzeżu Wiślanym.
— Wpisanie obiektu do rejestru zabytków, oraz rozpoczęty już dialog z Dariuszem Chmielewskim, obecnym Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków daje nam nadzieję na nowe otwarcie. Wszystkim nam powinno zależeć na tym, by obiekt już nie niszczał. Po dokonaniu wpisu do rejestru zabytków budynku Zamorskiej Wymiany Poczty, a następnie wydaniu nowych wytycznych, ZMPG będzie mógł powrócić do przygotowania dokumentacji projektowej przebudowy budynku, skutkującej stosownymi decyzjami administracyjnymi. Po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, umożliwiającej wykonanie robót budowlanych zostanie rozpisany przetarg na ich wykonanie, na co ZMPG zaplanowało już środki budżetowe – dodaje Stefan Rudnik, dyrektor Pionu Inwestycji w Porcie Gdańsk.
Byliście świadkami zdarzenia w naszym regionie? Czekamy na Wasze sygnały i informacje. Można kontaktować się z naszą redakcją za pośrednictwem strony facebookowej, strony na X i mailowo: redakcja@nadmorski24.pl. Dyżurujemy także pod numerem telefonu 729 715 670.