13.11.2023 10:00 8 Tomasz Smuga/Fundacja Sedlaka
Przy kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Krokowej uroczyście została odsłonięta rzeźba bł. Alicji Kotowskiej z uczennicą autorstwa prof. Tomasza Sobisza. - Liczymy, że Pomnik Ofiar stanie się ważnym miejscem, które będzie stanowiło podstawę dalszych działań popularyzujących wśród społeczeństwa wiedzę o Piaśnicy, lokalnej i polskiej historii - mówi Aleksandra Pitra-Kox, prezes Fundacji Sedlaka.
Odsłonięcie dzieła wpisane było w uroczyste Obchody Święta Niepodległości w gminie Krokowa. Rzeźba została poświęcona przez księdza biskupa Wiesława Szlachetkę. Podczas uroczystości, również prezes Fundacji Sedlaka Aleksandra Pitra-Kox, z której inicjatywy powstał projekt, wygłosiła swoje przemówienie:
— Oddajemy Państwu pomnik Błogosławionej Siostry Alicji Kotowskiej Zmartwychwstanki z Uczennicą oraz tablicę upamiętniającą mieszkańców gminy Krokowa - Ofiary Piaśnicy i II wojny światowej. Maria Jadwiga Kotowska urodzona 20 listopada 1899 roku w Warszawie, zamordowana 11 listopada 1939 roku w Lasach Piaśnickich - przypomniała Pitra-Kox. - Od dziecka miała naturę bycia darem dla innych, w szkole, w rodzinie, pragnęła spełniać się jako lekarz, pomagać innym.
Jak podkreśliła prezes fundacji 'jej doświadczenia sanitariuszki podczas pierwszej wojny światowej, spowodowały, że zrozumiała ludzką, własną bezradność wobec wojny i śmierci'.
— Nastąpiła rewizja życia duchowego. Alicja wstąpiła do klasztoru, ukończyła studia jako mgr. biologii i została dyrektorką szkoły Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstanek w Wejherowie. Aresztowana 24 października 1939 roku “za to że była Polką”. Była widziana jak z więzienia wejherowskiego 11 listopada jechała na śmierć, dodając otuchy grupce cygańskich lub żydowskich dzieci. W tym dniu zostało również zamordowanych kolejnych 314 osób. Jeszcze przed wojną podczas wizyty na cmentarzu siostra Alicja powiedziała do drugiej siostry: Czy to nie wszystko jedno, gdzie ciało będzie leżało? Chciałabym, aby nikt o mnie nie wiedział! Przecież chodzi o to, żeby móc połączyć się z Bogiem! A to jest wszędzie możliwe i we wszystkich okolicznościach! W Nim żyć, zatopić się jak kropla w oceanie Jego miłosierdzia – to wielkie moje pragnienie - mówiła w swoim przemówieniu.
Dalej Aleksandra Pitra-Kox podkreśliła, że 'portret duchowy' s. Kotowskiej jest 'ważniejszy niż ten ziemski, materialny'.
— Liczymy, że Pomnik Ofiar stanie się ważnym miejscem, które będzie stanowiło podstawę dalszych działań popularyzujących wśród społeczeństwa wiedzę o Piaśnicy, lokalnej i polskiej historii oraz możliwość kontemplacji tej historii w zderzeniu z rzeczywistością, zachowując charakter pamięci żywej Cmentarza Martyrium Piaśnickiego w Piaśnicy - zaznaczyła.
Uroczystość była owocem wielomiesięcznej pracy projektowej. Główną koncepcją projektu było stworzenie przestrzeni upamiętniającej dziedzictwo kultury polskiej, tożsamość narodową i patriotyzm przez realizację pomnika z brązu ukazującego postać bł. Alicji Kotowskiej z uczennicą, nawiązując do rzeźby występującej na ołtarzu w Lesie Piaśnickim.
— Postać zakonnicy jest niezwykle ważna z punktu widzenia społeczności lokalnej, wpisanej w brutalny okres czasów okupacji hitlerowskiej. W projekcie najważniejsze stało się ukazanie aspektu edukacyjnego życia męczennicy i roli nauczycielki jaką odegrała na pomorzu. Całe swoje życie poświęciła nauce i edukacji, co ma wskazywać odbiorcom na wartość edukacji i nauki w życiu każdej jednostki. Początkowym dylematem prac koncepcyjnych było pytanie o wizerunek siostry Alicji. Uznano, że właściwy będzie wizerunek z okresu pracy na pomorzu i z czasu kiedy oddała życie w Lasach Piaśnickich - podkreślają w Fundacji Sedlaka.
Rzeźba jest już dostępna szerszemu gronu odbiorców, którzy mogą kontemplować dzieło sztuki. Przypomnijmy, że bł. s. Alicja Kotowska była siostrą zakonną Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstanek, a także dyrektorką gimnazjum wejherowskiego oraz żeńskiego liceum. Została odznaczona Orderem Polonia Restituta za pracę samarytańską w czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. S. Kotowska była jedną z około 12-14 tys. ofiar zbrodni piaśnickiej, której dokonano przez hitlerowców na początku drugiej wojny światowej.
Rzeźba, która stanęła przy kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Krokowej, została zaprojektowana i wykonana przez profesora Tomasza Sobisza z inicjatywy Fundacji Sedlaka. Jego realizacje rzeźbiarskie i pomnikowe znajdują się m.in.: w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, w Bazylice Mariackiej w Gdańsku, w Basilica Santi XII Apostoli w Rzymie, w Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, w Klasztorze Franciszkanów w Wilnie, na UAM w Poznaniu, w Muzeum Zimnej Wojny w Warszawie, na Jasnej Górze, w Bazie F-16 w Poznaniu-Krzesinach, w Wiedniu - w Polskim Sanktuarium Narodowym na Kahlenbergu, w Watykanie, w Senacie RP w Warszawie, w Katedrze św. Bawona w Gandawie, w Instytucie Polskiego Dziedzictwa Narodowego na Litwie i w wielu innych miejscach w kraju i zagranicą.
Projekt otrzymał dofinansowanie ze środków programu własnego Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku pn. 'Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2023' pochodzących z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.